Program note Suster Bertken
In late medieval cities, the hermit was not an exceptional phenomenon, women allowed themselves to embed to dedicate their lives totally to God. Because a recluse was considered dead to the outside world, a requim was sung at the seclusion. In the vault there were at least two windows: one on the side the choir in the church so that the hermit could attend Mass, and one on teh side of the street to provide her with food and drink. This street window was also used as a communication window. Citizens could speak with the hermit at set times to question her for advice – the Middle Ages believed that hermits in their seclusion received special wisdom from God.
Sometimes a recluse had a servant who could enter the vault through a small door in order to ensure the necessary. The reclused had had to dig her own grave in the vault .
This composition is about the hermit Suster Bertken who had walled up around 1460 in Utrecht, according to tradition she lived 57 years in her vault. Bertken has written a number of songs, some fragments have been incorporated into this composition.
In this opera her loneliness makes her schizophrenic and psychotic.
Parts: 1 Ouverture – 2 The Seclusion – 3 Song Suster Bertken –
4 Vision – 5 Oracle.
Suster Bertken
ensemble and live electronics
Ensemble Electra
1. Overture
2 Inmetseling – Seclusion
3 Lied Suster Bertken – Song Suster Bertken
4 Visioenen – Visions
5 Orakel – Oracles
Geschreven voor ELECTRA in opdracht van het Fonds Podium Kunsten.
In laatmiddeleeuwse steden was de kluizenares geen uitzonderlijk verschijnsel, vrouwen lieten zich insluiten om hun leven geheel aan God te wijden. Omdat een kluizenares als dood gold voor de buitenwereld, werd bij inkluizing het requiem uit de mis voor de doden gezongen. In een kluis waren tenminste twee vensters aangebracht: een aan de zijde van het koor van de kerk zodat de kluizenares de mis kon bijwonen, en een aan de straatzijde om haar van voedsel en drinken te voorzien. Dit straatvenster werd ook gebruikt als spreekvenster, op vaste tijden mochten de stadsbewoners met de ingekluisde spreken om haar bijvoorbeeld om advies vragen – de middeleeuwers geloofden dat kluizenaressen in hun afzondering bijzondere wijsheid van God ontvingen. Soms had een kluizenares een dienares die via een klein deurtje de kluis kon betreden om voor het nodige te zorgen. De ingekluisden moesten zelf in de kluis hun eigen graf graven.
De opera Suster Bertken bestaat uit vijf in elkaar overlopende delen. Het stuk gaat over een kluizenares die zich rond 1460 in Utrecht liet inmetselen, volgens de overlevering leefde zij 57 jaar in haar kluis. In deze opera wordt zij in de loop van haar second life steeds psychotischer, de eenzaamheid maakt haar schizofreen, een letterlijke vlucht uit de werkelijkheid. Bertken heeft een aantal liederen geschreven, waarvan fragmenten in deze compositie zijn verwerkt.
De delen: 1 Ouverture – 2 Inmetseling – 3 Lied Suster Bertken – 4 Visioen – 5 Orakel.
Telefoon: 0031 302712953/0031 616241638 Email: pbruinen@zonnet.nl